Hat Sanatı

Hat sanatı ne demektir?

Hat, sözlükte uzun ve doğru yol, birçok noktaların birbirine bitişerek sıralanmasından meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şeyler ve yazı” gibi anlamlara gelir.; mastar olarak yazı yazmak manalarına gelir. Çoğul olarak, ekseriya, hutut veya ahtat kullanılır. Hat Sanatı ve Arapça’da çizgi ya da bir satır yazı anlamına gelen hat sözcüğü, bugün Arap harfleriyle yazılmış güzel el yazısı karşılığı olarak kullanılmaktadır.Kûfî, Sülüs, Nesih, Muhakkak, Reyhânî, Tevkî’, Icâze, Ta’lik, Divânî, Celi, Rik’a, Ma’kili dâhil, bin kadar çesidi vardır. Hüsn-ü Hat özellikle İslam kültüründe, yazı ve güzel yazı (hüsnü’lhat, elhattu’lhasen) manalarında kullanılmıştır. Bu isim, estetik kurallara bağlı kalarak, ölçülü, güzel yazma sanatının bir ifadesi olup; sadece İslam yazıları için kullanılan bir tabirdir.Batıda Hüsn-ü Hat (güzel yazı) karşılığında, calligraphy kelimesi kullanılmaktadır.

Bu gün bilinen meşhur bir hat tarifi de matematik üstadı Öklid tarafından şöyle ifade edilmiştir: “Hat her ne kadar, cismani aletlerle meydana gelirse de, aslında ruhi bir hendesedir.” Aynı manadaki diğer bir tarifte de, Nazzam: “Hat, bedeni duygularla meydana gelirse de o ruhun asaletindendir” der.
Hat, bir fikri ifadeye yarayan ölçülü yazıdır. Sözün veya ruhta cereyan eden fikir ve duyguların alfabe ve yazı vasıtaları ile resmedilmesi olarak tanımlanabilsede bu, bir fikrin yalnızca çizgili sembollerle ifadesi değil, aynı zamanda okuyana hayranlık uyandıran güzellik vasıtası, dini ve toplumsal değerlerin tasviridir. Plotinos, “Maddi güzellik, ruhi güzelliğin ifadesidir” derken gerek kâinatta, gerekse sanat eserlerinde görülen güzelliğin, ruh güzelliği olduğunu ifade etmiştir.
Bu tariflere göre hat: “Üstadını taklitle, zihne nakşolan şekillerin ruhtaki güzellik duygularıyla birleşerek, el, kalem, kâğıt ve mürekkep gibi, maddi aletlerin yardımıyla meydana gelen ruhi bir hendese” olarak tanımlanabilir.

HAT SANATI YAZISININ DEVAMINI OKUMAK İÇİN;